Przedstawiciele Gminy Szydłowiec, Nadwiślańskiego oddziału Straży Granicznej i Powiatu Szydłowieckiego spotkali się 21 czerwca na sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Szydłowcu, w celu omówienia przygotowań do organizacji święta związanego z wrześniową rocznicą Bitwy pod Barakiem.

Ze strony Miasta i Gminy Szydłowiec w spotkaniu uczestniczyli starszy specjalista Bolesław Boruszewski i dyrektor SzCKiS Małgorzata Bernatek.

Ze strony NOSG naczelnik Wydziału Prezydialnego mjr Piotr Barański, zastępca komendanta Placówki NOSG w Kielcach ppłk Roman Rejczak oraz st. chor. Grzegorz Bielakowski i chor. Renata Kośka.

Po raz czwarty nad grobami poległych żołnierzy z września 1939 roku, w samym sercu szydłowieckiego cmentarza parafialnego odbył się Apel Poległych i zabrzmiała salwa honorowa pododdziału reprezentacyjnego Straży Granicznej. Modlitwę nad grobami poprowadził ks. komandor porucznik Ryszard Preuss.

Wcześniej na Rynku Wielkim odbył się pokaz musztry paradnej w wykonaniu kompani reprezentacyjnej SG oraz koncert Orkiestry Reprezentacyjnej SG z Nowego Sącza. Wzbudził on aplauz widzów. Słońce, deszcz i podwójna tęcza, dawały pokazowi dodatkowej dramaturgii.

Dzisiejsze uroczystości przygotowało Starostwo Powiatowe , Zespół Szkół im. KOP w Szydłowcu, Straż Graniczna a także Urząd Miejski w Szydłowcu. Poprzedziły one główne obchody 72 rocznicy Bitwy pod Barakiem, które odbędą się jutro 8 września 2011 roku. Rozpoczęcie o godz. 10 na Placu Marii Konopnickiej. Msza święta za poległych żołnierzy odprawiona będzie o godz. 10.30 w szydłowieckiej farze św. Zygmunta.

W Szydłowcu 8 września poczty sztandarowe, Kompania Reprezentacyjna SG, Orkiestra Reprezentacyjna, parlamentarzyści Ziemi Radomskiej, samorządowcy, młodzież szkolna i społeczeństwo Ziemi Szydłowieckiej zebrało się na Placu Marii Konopnickiej, aby przemaszerować ulicami Miasta do szydłowieckiej fary na modlitwę żołnierzy poległych w Bitwie pod Barakiem i za pomyślność Ojczyzny.

Mszy świętej koncelebrowanej przewodniczył dziekan szydłowiecki ks. kanonik Adam Radzimirski. Kazanie wygłosił kapelan NwOSG ks. komandor porucznik kan. Ryszard Preuss. Mówił w nim o czci Najświętszej Maryi Panny, przywołując w dniu święta Narodzenia Jej Opieki nad naszą Ojczyzną. Mówił także o pokoleniu obrońców Ojczyzny z 1939 roku, o żołnierzach WP i Korpusu Ochrony Pogranicza, którzy dali nam niezłomny przykład ofiarnej miłości Ojczyzny i którym winniśmy pamięć i modlitwę.

Po mszy świętej na leśnym parkingu koło miejscowości Barak, przy szosie krajowej nr 7, obyły się uroczystości patriotyczne. Meldunek od dowódcy pododdziału SG mjr. Sławomira Gomulaka przyjął komendant Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej ppłk SG Mariusz Piętka.

W wigilię uroczystości rocznicowych Bitwy pod Barakiem, 7 września na wojennych kwaterach żołnierskich kryjących prochy 128 żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza i Wojska Polskiego, odbył się Apel Poległych, zorganizowany przez Zespół Szkół im. KOP w Szydłowcu. W program apelu wkomponowano pieśni i wiersze. Śpiewały uczennice Zuzanna Gadowska i Aleksandra Krupa.

Modlitwę za poległych i w intencji pokoju poprowadzili ks. dziekan Adam Radzimirski i kapelan Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej ks. komandor podporucznik Ryszard Preuus. Nadkomisarz Jarosław Kaprzyk, odczytał Apel Poległych, wspominano w nim żołnierzy, ofiary wojny a także mieszkańców Szydłowca poległych w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Apel zakończyła salwa honorowa Kompanii Reprezentacyjnej Straży Granicznej. Uroczystość uświetnili trębacze i werblista z Orkiestry Reprezentacyjnej SG z Nowego Sącza, którzy odegrali hejnał pożegnalny Wojska Polskiego. Na zakończenie delegacje kombatantów, Straży Granicznej Powiatu Szydłowieckiego i Miasta Szydłowca złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem poświęconym pamięci poległych żołnierzy. Uroczystość, w której wzięło udział wielu mieszkańców Szydłowca, poprowadziła dyrektor Zespołu Szkół im. KOP Maria Michajłow.

Miejsce corocznych uroczystości patriotycznych upamiętniających Bitwę pod Barakiem z 1939 roku, wkrótce zniknie pod naporem ciężkiego sprzętu budowniczych drogi ekspresowej S-7. Mowa o Pomniku Żołnierzy Września 1939, który został postawiony w rejonie bitwy, na leśnym parkingu, w latach osiemdziesiątych XX wieku, staraniem Zygmunta Jańczyka i Stanisława Dworaka. Pomnik stoi na skraju województwa mazowieckiego przy drodze krajowej nr 7. Przy pomniku od lat odbywają się w rocznicę Bitwy uroczystości patriotyczne. Od 2007 roku mają one bardzo uroczystą oprawę.

Postępująca budowa drogi ekspresowej S-7. na odcinku Szydłowiec – Barak- Granica Województwa, wkrótce jednak nieuchronnie spowoduje, że będzie musiał być zdemontowany i przeniesiony w inne miejsce. Na planowanej trasie „ekspresówki” stoi jeszcze kilka nie rozebranych obiektów: domów, zabudowań gospodarczych, słupów, przydrożnych krzyży i ten Pomnik będący miejscem pamięci narodowej – Pomnik Żołnierzy Września 1939, upamiętniający historię zmagań Narodu Polskiego z najeźdźcą i okupantem niemieckim.

Formalnie miejsca pamięci narodowej ustanawia Rada Ochrony Pamięci Narodowej, a czyni to na drodze uchwały po zasięgnięciu opinii wojewody i rady gminy. Miejsca pamięci narodowej, a także ograniczenia związane z jego ochroną ustala się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, o ile taki jest, co niestety w polskiej rzeczywistości jest raczej postulatem niż stanem faktycznym. Gmina zobowiązana jest także do prowadzenia ewidencji miejsc pamięci narodowej zlokalizowanych na jej terenie.

Przed 77 laty atak Niemiec na Polskę, dał początek II wojnie światowej. O godzinie 4.45 niemiecki pancernik szkolny „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte, Wojskowej Składnicy Tranzytowej na terenie Wolnego Miasta Gdańska, bronionej przez załogę (około 200 żołnierzy) pod dowództwem mjr. Henryka Sucharskiego i kpt. Franciszka Dąbrowskiego. Przez 7 dni załoga bohatersko odpierała powtarzające się ataki niemieckie z morza, ziemi i powietrza, stając się symbolem polskiego oporu.

Z kolei na południu Polski, takim symbolem stała się Węgierska Górka, broniona przez 1500 żołnierzy, sformowany głównie z formacji KOP-Batalion Berezwecz. Na utworzony tutaj rygiel obronny, uderzyła licząca 17 700 żołnierzy Monachijska Dywizja Wermachtu. Zaciekła i zdecydowana obrona rygla Węgierskiej Górki, w dniach od 1 do 3 września, zdecydowała o nazwaniu jej Westerplatte Południa. Walki w tych pamiętnych dniach trwały w Polsce, w bardzo wielu miejscach.

Na Ziemi Szydłowieckiej 8 września 1939 roku, w Bitwie pod Barakiem, poległo 129 polskich żołnierzy z 36 rezerwowej dywizji piechoty. Tegoroczne obchody 77 rocznicy Bitwy pod Barakiem, odbędą się 8 września nieco nietypowo, bo bez przemarszu z Placu Marii Konopnickiej do kościoła farnego, gdzie celebrowana corocznie jest Msza święta w intencji obrońców Ojczyzny, także na Baraku, nie będzie uroczystości ze względu na budowę S-7. Organizatorzy zaplanowali uroczystość patriotyczną tylko na terenie Zespołu Szkół im. KOP.

Wieczorem 7 września na Rynku Wielkim, rozpoczęły się dwudniowe obchody 78 rocznicy Bitwy pod Barakiem. Rozpoczęła je Orkiestra Reprezentacyjna SG, pokazem musztry paradnej. Gości i uczestników pokazu powitała dyrektor Maria Michajłow z Zespołu Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza. Musztrę paradną oglądała liczna publiczność. Następnie na kwaterach wojennych żołnierzy poległych w Bitwie pod Barakiem odbył się Apel Poległych poprowadzony przez nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza w Szydłowcu. Modlitwy za poległych poprowadzili ks. kan. Adam Radzimirski i ks. płk. Ryszard Preuus kapelan Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej. Na zakończenie delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem ku czci poległych obrońców Ojczyzny, wśród nich rodzina poległego 8 września pod wsią Barak por. rez. Józefa Kopytka, przedwojennego nauczyciela z Ujazdu.

Bratanek ś.p. por. Józefa Kopytka, Lucjan Kopytek z rodzina przed uroczystością odwiedził miejsce bitwy i złożył kwiaty pod Pomnikiem Żołnierzom Września 1939. Wspominał stryja, który ostatni raz rodzinny dom odwiedził 26 sierpnia 1939, który pomimo rozbicia swego oddziału z 25 puku piechoty, nadal kontynuował walkę po przyłączeniu do 36 Dywizji Piechoty i poległ na szydłowieckiej ziemi.

Wzniesiony w 1981 roku pomnik, przed trzema laty został zdemontowany, a w pierwszej połowie sierpnia ekipa budowlana ustawiła go w nowym miejscu. Przez ponad 30 lat ekspozycji w bliskości drogi krajowej i przez blisko trzy lata składowania w niekorzystnych warunkach, wymaga pilnej konserwacji. Przed 10 laty Zespołowi Szkół uchwałą Rady Powiatu na wniosek Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego, Zespół Szkół przy ulicy Kościuszki nazwano imieniem Korpusu Ochrony Pogranicza. Przed Od tego czasu obchody rocznicowe nabrały szczególnego charakteru, i trwają dwa dni.