Tradycyjny koszyk wielkanocny

Tradycyjnie w Wielką Sobotę w Kościele katolickim dokonuje się poświęcenia pokarmów. W koszyku wielkanocnym wierni przynoszą takie dary Boże jak chleb, jajko, sól, wędlina, ser, chrzan, babka wielkanocna, baranek symbol Chrystusa ofiarowanego za nasze grzechy i Zmartychwstałego.

Ilość produktów w koszyku może być oczywiście znacznie rozszerzona. Koszyk wielkanocny przyozdobiony jest gałązkami borówki oraz koronkowymi serwetkami z symboliką wielkanocną.

W naszej świątyni koszyki z pokarmami na stół wielkanocny, były święcone w godzinach przedpołudniowych oraz popołudniu pomiędzy 14.30 a 15.


Wielkosobotnie święcenie pokarmów

Wielka Sobota to dzień spoczynku Chrystusa w grobie. To dzień nadziei, cichego oczekiwania na cud zmartwychwstania. W kościołach przy Grobie Pana Jezusa, modlitewna adoracja, kwiaty, świece i często honorowe warty. Wierni klękają by uczcić ucałowaniem stopy Ukrzyżowanego. Pomimo niepogody trwa pielgrzymka osób ze świątecznymi pięknie przystrojonymi koszyczkami z pokarmami, do poświęcenia przez kapłana. W szydłowieckiej parafii farnej przed południem pokarmy święcił ks. Andrzej Kania. Święcenia pokarmów odbyły się także w miejscowościach parafii oddalanych od swej świątyni, tak aby żadna rodzina nie była pozbawiona „święconego”, w wielkanocny poranek.

Dawniej święcono wszystko co przygotowano na stół wielkanocny. Teraz w koszyczku najczęściej znajdują się: chleb przypominający Tego, który jest „chlebem żywym, który zstąpił z nieba”, jajka i kolorowe pisanki – symbol życia budzący radość w sercach, wędliny i baranek wielkanocny z masła, cukru bądź z ciasta – nawiązanie do baranka paschalnego, do nocy zmiłowania Boga nad narodem wybranym. Na wielkanocny stół podaje się także pobłogosławiony chrzan, pieprz i sól, odpowiedniki biblijnych gorzkich ziół. W Starym Testamencie spożywano z nimi mięso paschalnego baranka oraz inne pokarmy, które chcą poświęcić wierni. Koszyczki dekoruje się wiecznie zielonymi borówkami lub bukszpanem oraz wiosennymi kwiatami i baziami. Święcenie pokarmów jest także dziękczynieniem Bogu za codzienny pokarm i otwarciem serca na potrzebujących wsparcia i pomocy. Piękny zwyczaj święcenia pokarmów jest pozostałością zwyczajów z pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to uroczyście obchodzono wigilie i czuwano w nocy, oczekując radosnego dnia świątecznego. Obecnie jest to kontynuacja i pielęgnowanie szlachetnych zwyczajów i tradycji naszych ojców. Kapłani zachęcali odwiedzających świątynie do adoracji Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim oraz składali wiernym świąteczne życzenia. Tu i ówdzie w Wielką Sobotę ktoś jeszcze klęka przy kratkach konfesjonału aby oczyścić swoją duszę z grzechów, aby mieć udział w pełni radości wielkanocnej. W farze szydłowieckiej spowiedź dziś będzie jeszcze od godz. 15. Wieczorem o 18 rozpocznie się uroczystość Wigilii Paschalnej. Rozpoczyna ją przy płonącym ognisku liturgia światła, po niej czytania biblijne, liturgia chrzcielna i Msza Paschalna ( przynależąca już do Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego). Warto na tą uroczystość zabrać świece i zapałki.


Wielkosobotnie, wigilijne czuwanie

Wielkosobotnie czuwanie składa się z czterech części. Rozpoczną ja niezwykła liturgia światła, w czasie której paradoksalnie wodą święci się ogień od którego zapala się Paschał. Świecę symbolizującą Zmartwychwstałego Chrystusa. Liturgii Wigilii paschalnej w szydłowieckiej farze przewodniczy ks. Norbert Skawiński.

Wielkosobotnie czuwanie rozpoczęło się na zewnątrz świątyni liturgią światła. Po odmówieniu modlitwy „W tę najświętszą noc, w której nasz Pan, Jezus Chrystus przeszedł ze śmierci do życia, Kościół wzywa swoje dzieci rozproszone po całym świecie, aby zgromadziły się na czuwanie i modlitwę.” Poświęcił ogień a następnie w asyście ministrantów wyżłobił rylcem na Paschale krzyż , nad krzyżem grecką literę Alfa, pod krzyżem gracką literę Omega, a na czterech polach liczbę aktualnego roku 2016. Mówił przy tym słowa: Chrystus wczoraj i dziś. Początek i koniec. Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność. Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen. Na paschale wcześniej umieszone było w formie krzyża pięć symbolicznych gwoździ. Zapalając paschał od ognia Kapłan mówił: Niech światło Chrystusa rozproszy ciemności naszych serc i umysłów. Następnie paschał procesyjnie został wniesiony do kościoła, gdzie odśpiewano uroczyste orędzie wielkanocne, z przejmującymi i pełnymi paradoksu słowami: O zaiste konieczny był grzech Adama, który został zgładzony śmiercią Chrystusa! O szczęśliwa wina, skoro ją zgładził tak wielki Odkupiciel!”

Wigilia paschalna to także czuwanie, w czasie którego rozważane są teksty Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu. W wersji dłuższej jest to 9 czytań z Ewangelią i dopełniające je psalmy responsoryjne oraz liturgia chrzcielna z poświęceniem wody i udzieleniem tego sakramentu lub odnowieniem przyrzeczeń Chrztu Świętego. Część czwarta to Liturgia eucharystyczna.


Święconka w Świętym Zygmuncie

W Wielką Sobotę w Liturgii Kościoła panuje cisza. Cisza która według starożytnej homilii czytanej w lekcji brewiarzowej "Spowija ziemię, bo Bóg zasnął w ludzkim ciele, a wzbudził tych którzy spali od wieków. Bóg umarł w ciele, a poruszył Otchłań. Pragnie nawiedzić tych, którzy siedzą zupełnie pogrążeni w cieniu śmierci". W zasadzie dopiero o zmroku Kościół celebruje Liturgię Wigilii Paschalnej, jakkolwiek często ze względów duszpasterskich liturgia rozpoczyna się wcześniej. W kościołach jednak przed południem panuje ożywiony ruch. To ma związek z tradycją święcenia pokarmów na stół wielkanocny. Wierni tłumnie przybywają aby poświęcić wielkanocną Święconkę i w chwili modlitwy adorować Najświętszy Sakrament, przy symbolicznym Grobie Pańskim.

Święconką nazywamy pokarmy święcone w Wielką Sobotę. Zwyczaj ten ma korzenie przedchrześcijańskie, które przyjęły się w Europie tworząc wczesnośredniowieczną tradycję. Dobór produktów w koszyku nie jest przypadkowy. Pokarmy posiadały Koszyczek powinien być wiklinowy, wyłożony w środku białą serwetką, na której położone są pokarmy do święcenia. Najważniejsze pokarmy do poświęcenia to: jaja w postaci kolorowych pisanek, kraszanek – symbol nowego życia. Baranek w różnej formie: z masła, czekolady, cukru, chleba – to symbol zmartwychwstania Chrystusa. Sól kuchenna – chroni przed zepsuciem. Chleb – symbol Chrystusa jako chleb życia. Wędlina – symbol dostatku i dobrobytu. Chrzan – symbol pokonania goryczy Chrystusa. Pieprz – symbolizuje gorzkie zioła, które Żydzi dodawali do pikantnego sosu. Maczali w nim kawałki spożywanego baranka paschalnego na pamiątkę ciężkiej pracy w Egipcie. Woda – symbol życia oraz nowego narodzenia człowieka. Święconkę ozdabia się bukszpanem lub baziami. Poświęcone w Wielką Sobotę potrawy zjemy w czasie uroczystego śniadania wielkanocnego w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Najczęściej po Mszy rezurekcyjnej, dzieląc się poświęconym jajkiem i produktami z koszyczka.


Święconka w kościele Świętego Zygmunta

W Wielką Sobotę w Liturgii Kościoła panuje cisza. Cisza która według starożytnej homilii czytanej w lekcji brewiarzowej "Spowija ziemię, bo Bóg zasnął w ludzkim ciele, a wzbudził tych, którzy spali od wieków. Bóg umarł w ciele, a poruszył Otchłań. Pragnie nawiedzić tych, którzy siedzą zupełnie pogrążeni w cieniu śmierci". W zasadzie dopiero o zmroku Kościół celebruje Liturgię Wigilii Paschalnej, jakkolwiek często ze względów duszpasterskich liturgia rozpoczyna się wcześniej. W kościołach jednak przed południem panuje ożywiony ruch. To ma związek z tradycją święcenia pokarmów na stół wielkanocny. Wierni tłumnie przybywają aby poświęcić wielkanocną Święconkę i w chwili modlitwy adorować Najświętszy Sakrament, przy symbolicznym Grobie Pańskim.

Święconką nazywamy pokarmy święcone w Wielką Sobotę. Zwyczaj ten ma korzenie przedchrześcijańskie, które przyjęły się w Europie tworząc wczesnośredniowieczną tradycję. Dobór produktów w koszyku nie jest przypadkowy. Pokarmy posiadały Koszyczek powinien być wiklinowy, wyłożony w środku białą serwetką, na której położone są pokarmy do święcenia. Najważniejsze pokarmy do poświęcenia to: jaja w postaci kolorowych pisanek, kraszanek – symbol nowego życia. Baranek w różnej formie: z masła, czekolady, cukru, chleba – to symbol zmartwychwstania Chrystusa. Sól kuchenna – chroni przed zepsuciem. Chleb – symbol Chrystusa jako chleb życia. Wędlina – symbol dostatku i dobrobytu. Chrzan – symbol pokonania goryczy Chrystusa. Pieprz – symbolizuje gorzkie zioła, które Żydzi dodawali do pikantnego sosu. Maczali w nim kawałki spożywanego baranka paschalnego na pamiątkę ciężkiej pracy w Egipcie. Woda – symbol życia oraz nowego narodzenia człowieka. Święconkę ozdabia się bukszpanem lub baziami. Poświęcone w Wielką Sobotę potrawy zjemy w czasie uroczystego śniadania wielkanocnego w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Najczęściej po Mszy rezurekcyjnej, dzieląc się poświęconym jajkiem i produktami z koszyczka.