Krzyż powstańczy z Sadku

W Sadku stoi drewniany krzyż dedykowany powstańcom styczniowym. Pierwszy krzyż powstańczy w Sadku, ustawiony był bardzo dawno temu. Jednak z czasem, uległ zniszczeniu. Obecnie stojący ustawiony był, w początkach lat osiemdziesiątych XX wieku. Inicjatorem jego postawienia był Kazimierz Gozdek, któremu pomocy udzielił Adam Sokołowski, ówczesny sołtys Sadku.

Krzyż, ustawiony został, podobnie jak pierwszy w pobliżu starej polnej drogi, prowadzącej do Szydłowca. Z czasem jednak droga ta straciła znaczenie komunikacyjne, a obecnie nie ma jej na mapach, ani w terenie. Z tego powodu pewnie około 2002 roku, krzyż przeniesiony został w obecne miejsce przy ulicy umownie zwanej Dworską, kilkaset metrów od dawnej lokalizacji. Na krzyżu umieszczona jest tabliczka metalowa z napisem „Powstańcom z 1863 roku. Rodacy. Cześć ich pamięci”.

W nocy z czwartku na piątek z 22 na 23 stycznia 1863 roku, Sadek był jednym z trzech miejsc koncentracji oddziałów powstańczych. Do Sadku generał Marian Langiewicz, skierował prowadzonych przez inż. Bernarda Klimaszewskiego suchedniowskich górników i hutników w sile ponad 200 ludzi. Przybyli na to miejsce koncentracji przed atakiem na Szydłowic, także sprzysiężeni z okolicznych miejscowości, a także grupa ludzi z majątku pod Wąchockiem i z samego Wąchocka. Razem w Sadku zebrało się około 250 powstańców. Dowodzili tymi grupami powstańczymi: wspomniany B. Klimaszewski, August Jasiński, bracia Dawidowiczowie, bracia Prendowscy, Jezierski. Do obozowiska około godz. 23 przybył M. Langiewicz. Zlustrował on obóz i zarządził wprowadzenie porządku oraz formowanie kolumn marszowych i wyruszenie do ataku na Szydłowiec. Po drodze dołączył prowadzony przez Mieczysława Koryckiego, oddział liczący około 100 ludzi. Sformowany z uczniów gimnazjów, czeladzi rzemieślniczej i urzędników z Radomia. Powstańcy uderzyli na miasteczko dopiero 23 stycznia około godz. 2 w nocy. Partia powstańców wychodząca z Sadku, rozdzielona została na trzy grupy, które miały do zaatakowania: pierwsza kwatery żołnierzy w Rynku, druga prowizoryczne koszary na skraju miasta i trzecia magazyn wojskowy z bronią, amunicją i zapasami wojskowymi.