Abp Bilczewski przez całe swoje życie ściśle związany był ze swoją rodzinną miejscowością - Wilamowicami, którą w XIII w. założyli osadnicy z Flandrii. Był ich potomkiem. Mieszkańcy słynącej przez wieki z wyrobu tkanin miejscowości, do niedawna zachowali jeszcze swój język zwany "wilamowskim", będący mieszaniną narzeczy niemieckich. - Jako arcybiskup Bilczewski często odwiedzał rodzinne strony. To z jego inicjatywy rozpoczęto budowę murowanego kościoła p.w. Trójcy Świętej, którą zakończono w 1966 r. W 1999 r. poświęcono dobudowaną do świątyni nową kaplicę z myślą o przyszłym błogosławionym i świętym Józefie Bilczewskim. Inną inicjatywą arcybiskupa było wybudowanie ochronki i sprowadzenie do Wilamowic sióstr służebniczek NMP, aby opiekowały się dziećmi. Był założycielem funduszu dla ubogiej młodzieży, a także wspierał budowę nowej szkoły, która dzisiaj nosi imię najwybitniejszego wilamowianina - opowiada ks. prałat Boguta, proboszcz parafii od 1977 r.
W Wilamowicach przyszły święty spędził swoje dzieciństwo. Po ukończeniu szkoły podstawowej udał się do Wadowic, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Odznaczał się nieprzeciętnymi zdolnościami. W 1880 r. zdał maturę z wyróżnieniem. Początkowo chciał zostać lekarzem. Jednak postanowił iść za głosem powołania i wstąpił do krakowskiego seminarium duchownego jednocześnie rozpoczynając studia na wydziale teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obydwa fakultety ukończył z wynikiem celującym. Święcenia kapłańskie przyjął 6 lipca 1884 r.
W latach 1885-86 odbył studia teologiczne w Wiedniu w dziedzinie dogmatyki i uzyskał doktorat z teologii. Następnie kontynuował studia w Rzymie i Paryżu, poświęcając się głównie archeologii chrześcijańskiej.
Archeolog chrześcijański
Obok teologii dla abp. Bilczewskiego najbliższymi dziedzinami wiedzy były archeologia i historia. Doktorat z zakresu teologii dogmatycznej uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie studiował archeologię chrześcijańską na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie pod kierunkiem nestora tej dziedziny Jana Baptysty Rossiego. Habilitację otrzymał w 1890 r. na podstawie rozprawy pt. "Archeologia chrześcijańska wobec historii Kościoła i dogmatu". W latach 1896-97 był dziekanem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im Jana Kazimierza we Lwowie, a w 1900 r. został wybrany rektorem tej uczelni.
Znaczącą w dorobku naukowym abp. Bilczewskiego jest rozprawa pt. "Eucharystia w świetle najdawniejszych pomników piśmiennych, ikonograficznych, epigraficznych". Metropolita lwowski zebrał w niej prawie wszystkie dostępne wówczas świadectwa pisemne, ikonograficzne, epigraficzne o sprawowaniu Eucharystii. Publikacja ta została uznana za jedną z najlepszych monografii poświęconych Eucharystii.
Niech nowi święci: Zygmunt Gorazdowski i Józef Bilczewski orędują u Boga w waszych intencjach. Ich święte życie niech umocni was w wierze, nadziei i miłości - powiedział Benedykt XVI pozdrawiając Polaków podczas modlitwy Anioł Pański w Watykanie.
W krótkim przemówieniu Papież nawiązał do Synodu Biskupów i dzisiejszej Mszy św. kanonizacyjnej, która wieńczy Rok Eucharystii.
Papież podziękował ojcom synodalnym z pracę podczas synodu. Zapowiedział, że owocem prac biskupów będzie adhortacja posynodalna.
Wskazując na wiszące na fasadzie Bazyliki Watykańskiej wizerunki pięciu nowych świętych: abp. Józefa Bilczewskiego, ks. Kajetana Catanoso, ks. Zygmunta Gorazdowskiego, Alberta Hurtado Cruchagę i Feliksa z Nicosii, Papież krótko scharakteryzował ich sylwetki. Podkreślił, że są oni przykładami jedności życia z Chrystusem.
- Każdy z tych uczniów Jezusa został wewnętrznie ukształtowany przez Jego boską obecność przyjętą, celebrowaną i adorowaną w Eucharystii. W ten sposób możemy przeżywać powołanie, do którego każdy chrześcijanin jest wezwany, ażeby być "chlebem łamanym dla życia świata", jak przypomina nam o tym dzisiejszy Światowy Dzień Misyjny - powiedział Papież wskazując na więzi łączące misję Kościoła z Eucharystią.
Na zakończenie Benedykt XVI powierzył Najświętszej Maryi Pannie.
Po odmówieniu modlitwy Anioł Pański Papież pozdrowił zebranych na Placu św. Piotra pielgrzymów języka francuskiego, angielskiego, niemieckiego. Benedykt XVI pozdrowił też licznych pielgrzymów z Chile, którzy przybyli na kanonizację Alberta Hurtado Cruchagi wraz z liczną grupą biskupów i prezydentem kraju. Następnie Benedykt XVI pozdrowił pielgrzymów przybyłych z Chorwacji i Ukrainy.
Kierując pozdrowienia do Polaków Papież powiedział w ich ojczystym języku: - Pozdrawiam serdecznie obecnych tu Polaków, uczestników kanonizacji. Niech nowi święci: Zygmunt Gorazdowski i Józef Bilczewski orędują u Boga w waszych intencjach. Ich święte życie niech umocni was w wierze, nadziei i miłości.
Z udziałem kilkudziesięciu tysięcy wiernych Benedykt XVI ogłosił w Watykanie świętymi pięciu błogosławionych. Obok chilijskiego jezuity o. Alberta Hurtado Cruchagi, włoskiego księdza diecezjalnego Kajetana Catanoso i kapucyńskiego brata zakonnego Feliks z Nicosii, do chwały ołtarzy Kościoła powszechnego zostali też wyniesieni: ks. Zygmunt Gorazdowski i św. abp Józef Bilczewski.
Przed południem na Plac św. Piotra przybyło ponad tysiąc pielgrzymów z Polski i Ukrainy. Episkopat Polski reprezentował kard. Józef Glemp, kard. Henryk Gulbinowicz, abp. Stanisław Dziwisz i abp. Henryk Muszyński. Ze Lwowa pod przewodnictwem kard. Mariana Jaworskiego przyjechała między innymi grupa wykładowców i kleryków seminarium duchownego im. bł. Józefa Bilczewskiego.
Przed odśpiewaniem Litanii do Wszystkich Świętych sylwetki błogosławionych przedstawił kard. Jose Saraiva Martins, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Następnie Papież wypowiedział uroczystą formułę kanonizacyjną: "Dla uczczenia Trójcy Przenajświętszej, dla wywyższenia wiary katolickiej, dla wzrostu życia chrześcijańskiego mocą autorytetu Jezusa Chrystusa, św. Apostołów Piotra i Pawła i naszego, po głębokim namyśle i refleksji, wzywając Bożego światła i rady wielu braci w biskupstwie ogłaszamy i uznajemy świętymi błogosławionych: Józefa Bilczewskiego, Kajetana Catanoso, Zygmunta Gorazdowskiego, Alberta Hurtado Cruchagę i Feliksa z Nicosii".
Po wgłoszeniu aktu kanonizacyjnego zabrani na Placu św. Piotra odśpiewali potrójne "Amen". Przedstawiciele diecezji oraz zgromadzeń zakonnych założonych przez nowych świętych złożyli przed ołtarzem relikwie nowych świętych. Relikwiarz św. abp. Józefa Bilczewskigo przyniósł biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej, Marian Buczek, a św. Zygmunta Gorazdowskiego siostra ze Zgromadzenia Sióstr św. Józefa. Zakonu założonego przez nowego świętego.
(Życiorysy nowych Świętych zamieściliśmy w dziale Polecamy. red.)